Οι σύγχρονες πόλεις χαρακτηρίζονται από πολύ πυκνή δόμηση, από τόνους τσιμέντου, από έλλειψη πρασίνου και χώρων αναψυχής και από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού αυτοκινήτων. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού και την ανάγκη για στέγαση δημιουργούν ένα ασφυκτικό αστικό τοπίο, το οποίο είναι χαρακτηριστικό όλων των ελληνικών πόλεων. Ο νέος δήμος Παύλου Μελά δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτό το γενικό κανόνα.
Η ανάπτυξη του αστικού ιστού της Θεσσαλονίκης ξεκίνησε με ταχείς ρυθμούς τη δεκαετία του 1960. Ως άμεσο αποτέλεσμα της εμφάνισης και την προώθησης του φαινομένου της αστυφιλίας, το πολεοδομικό συγκρότημα αναπτύχθηκε μέσω ενός άναρχα δομημένου και συνεχώς διογκούμενου οικιστικού ιστού. Συνέχεια του φαινομένου παρατηρούμε και σήμερα, κατά κύριο λόγο στις παρυφές του πολεοδομικού συγκροτήματος, μιας και η περιοχή λειτουργεί ως χώρος υποδοχής παλιννοστούντων και οικονομικών μεταναστών.
Παρά τις όποιες προσπάθειες της Πολιτείας, η υπεραξία της γης, τα τοπικά μικρά και μεγάλα συμφέροντα, η έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και προγραμματισμού καθώς και η απουσία κεντρικής πολεοδομικής πολιτικής με συγκεκριμένες προτεραιότητες, οδήγησε την κεντρική εξουσία και τους Δήμους σε συμβιβασμούς. Παρατηρείται λοιπόν μια σημαντική υστέρηση στον αστικό σχεδιασμό των ελληνικών πόλεων σε σχέση με τις ευρωπαϊκές. Η καθυστέρηση αυτή γίνεται ακόμη πιο έντονη σε περιοχές όπου υπάρχει περιβαλλοντική επιβάρυνση και σε περιοχές όπου ο πληθυσμός τους χαρακτηρίζεται από μεσαία και χαμηλά εισοδήματα.
Το διαμορφωμένο τοπίο των τελευταίων χρόνων και ιδιαίτερα η σημερινή οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση, όπου η κεντρική εξουσία εξακολουθεί να είναι πιστή στο δόγμα της κλειστή στρόφιγγας από πλευράς οικονομικών αλλά και στη λογική του εγκλωβισμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μικροκομματικές δεσμεύσεις, αφήνει περιορισμένα περιθώρια για άσκηση κοινωνικών πολιτικών. Γι' αυτό το λόγο είναι αναγκαία η διατύπωση και η εφαρμογή εναλλακτικών μοντέλων αστικής ανάπτυξης. Με αυτή τη λογική τίθεται ως αδήριτη ανάγκη η υπεράσπιση του δημόσιου χώρου, η κατοχύρωση των αδόμητων χώρων και η μετατροπή τους σε κοινόχρηστους, η αύξηση του αστικού πρασίνου. Έχοντας υπόψη το μεγάλο ζήτημα των κλιματικών αλλαγών και αναλαμβάνοντας την υποχρέωση απέναντι στις επόμενες γενιές, τονίζουμε με έμφαση την ζωτική σημασία που έχει η ανάπτυξη του αστικού πρασίνου. Αναγνωρίζοντας τη σημασία του «δημόσιου», επιδιώκουμε την ενεργοποίηση του «ιδιωτικού».
Εντοπίζουμε τέσσερα μεγάλα ζητήματα:
Α) Η απόδοση του Στρατοπέδου Παύλου Μελά και η μετατροπή του σε χώρο αστικού πρασίνου δεν μπορεί να εντάσσεται σε μια λογική προγραμματικών συμβάσεων, όπου το ΥΠΕΘΑ αναζητεί να καταγράψει λογιστικές αξίες και υπεραξίες. Αντίθετα σε μια εποχή διάσπασης της κοινωνικής συνοχής είναι αναγκαίο όσο ποτέ να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις για πλήρη απόδοση του χώρου στην ΤΑ χωρίς συμβαλλόμενους και αντισυμβαλλόμενους.
Β) Η πλήρης απόδοση του Στρατοπέδου Καρατάσιου στην ΤΑ, ενταγμένη στη λογική της δημιουργίας ενός ευρύ μετώπου χώρων αστικού πρασίνου από το βορρά έως τη θάλασσα δεν μπορεί παρά να είναι η μοναδική λύση. Η όποια πρόθεση τσιμεντοποίησης και τεμαχισμού του χώρου για εξυπηρέτηση λειτουργιών του πολεοδομικού συγκροτήματος μας βρίσκει αντίθετους. Όχι μέσα από μια στείρα άρνηση, αλλά πιστεύοντας ότι όλα τα στρατόπεδα της Δυτ. Θεσσαλονίκης μπορούν να λειτουργήσουν προωθητικά για την περιοχή, μέσα από εναλλακτικές αναπτυξιακές στοχεύσεις που θα έχουν στο κέντρο το περιβάλλον, τον πολιτισμό και τον άνθρωπο.
• Απορρίπτουμε την οποιαδήποτε πρόθεση τσιμεντοποίησης, οικοπεδοποίησης ή τεμαχισμού των χώρων των στρατοπέδων. Η επιδίωξη είναι «ούτε ένα κυβικό μπετόν παραπάνω».
• Απορρίπτουμε οποιαδήποτε πρόθεση αύξησης του οικοδομικού κεφαλαίου.
• Εντοπίζουμε τις τεράστιες ευθύνες που έχουν όλες οι κυβερνήσεις των προηγούμενων χρόνων, αλλά και η σημερινή, με την πολιτική ατολμία και αβουλία που επιδεικνύουν σε αυτό το ζήτημα.
Διεκδικούμε
o Την άμεση απόδοση των στρατοπέδων στους πολίτες της Θεσσαλονίκης χωρίς όρους και τη δημιουργία χώρων αστικού πρασίνου
o Την ανακαίνιση και την αξιοποίηση των όποιων αξιόλογων, αρχιτεκτονικά αλλά και ιστορικά, κτιρίων υπάρχουν στα στρατόπεδα, για την ανάδειξη της ιστορικότητας τους αλλά και για να δώσουν το έναυσμα για την φιλοξενία δημιουργικών και ζωντανών δράσεων.
o Την άμεση κατάργηση του νόμου 2745/99 που δίνει την δυνατότητα οικοπεδοποίησης των στρατοπέδων.
Γ) Η απομάκρυνση του ΤΙΤΑΝ πρέπει να αναδειχτεί ως ο επόμενος μεγάλος στόχος περιβαλλοντικής αναβάθμισης της περιοχής. Αναγνωρίζοντας ότι ο οικιστικός ιστός αγκάλιασε πια το εργοστάσιο αλλά και την ανικανότητα και την αναποτελεσματικότητα της κεντρικής εξουσίας για ουσιαστικό και αυστηρό έλεγχο, βάζουμε το θέμα της απομάκρυνσης ως καίριο σημείο για το μέλλον της περιοχής. Φυσικά μέσα από μια συνολική αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου αλλά και με γνώμονα την προστασία της εργασίας.
Δ) Οι μεγάλοι αδόμητοι χώροι, τα καπνομάγαζα και το ΑΓΝΟ είναι σημαντικοί συντελεστές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Για το ΑΓΝΟ πρέπει να διεκδικηθεί απαλλοτρίωση του χώρου και δημιουργία ενός πνεύμονα πρασίνου – ανάσα για το κέντρο της πόλης. Τα καπνομάγαζα πρέπει να αναλάβουν το ρόλο που τους αρμόζει στο χωροταξικό πλαίσιο. Και αυτό δεν είναι άλλος παρά υπηρέτες του δημοσίου συμφέροντος. Δημιουργοί δηλαδή δημόσιας υπεραξίας με όφελος την κοινωνική ανταποδοτικότητα μέσα από τη λειτουργία δημόσιων υπηρεσιών εξυπηρέτησης του πολίτη, πολιτιστικών δράσεων και τη χρηστή διαχείριση των χώρων αυτών.
Η απόδοση των Στρατοπέδων Παύλου Μελά και Καρατάσιου και η μετατροπή τους σε Χώρων Αστικού Πρασίνου, η διεκδίκηση του οικοπέδου ΑΓΝΟ, η απομάκρυνση του εργοστασίου ΤΙΤΑΝ και η υπεράσπιση του δημόσιου χώρου σηματοδοτούν μια διαφορετική στόχευση σε σχέση με τις μέχρι τώρα εφαρμοζόμενες πολιτικές. Μέσα από μια τέτοια στάση της ΤΑ επιδιώκουμε την ανάπτυξη νέων αξιακών προτύπων, που θα προτάσσουν το ανεπανάληπτο του περιβάλλοντος και της αλληλεγγύης απέναντι στο εφήμερο του καιροσκοπισμού και του υπερκαταναλωτισμού. Θέλουμε να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη νέων ατομικών και συλλογικών συμπεριφορών με υπευθυνότητα απέναντι σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, κοινωνικής αλληλεγγύης και υπεράσπισης των κοινών αγαθών.
Στόχος πρέπει να είναι : απέναντι σε μια ανοχύρωτη πόλη να προβάλουμε στάσεις και πρακτικές που σηματοδοτούν μια νέα αλληλέγγυα πορεία για το κοινό μας μέλλον.
*Η παραπάνω τοποθέτηση δεν έμελλε να εκφωνηθεί για λόγους πάνω από τις δυνάμεις μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου